Płynność finansową można rozpatrywać w ujęciu statycznym lub dynamicznym. To pierwsze odnosi się do konkretnego dnia (np. dnia sporządzenia bilansu). Wykorzystuje się tu bilans, czy rachunek zysków i strat. Jeśli bazujemy na ujęciu dynamicznym, odnosimy się do określonego okresu. Korzystamy wtedy z rachunku przepływów Objaśnienia do rachunku przepływów pieniężnych Wyszczególnienie 01.01.2022 r. - 31.12.2022 r. Korekty razem -47 664,88 1. Amortyzacja 0,00 2. Zyski Niesporządzanie rachunku przepływów pieniężnych* art. 48b ust. 5: Jednostka mała zobowiązana do sporządzenia sprawozdania z działalności, może nie sporządzać tego sprawozdania, jeżeli w informacji dodatkowej zaprezentuje informacje dotyczące nabycia udziałów własnych, o których mowa w art. 49 ust. 2 pkt 5 ustawy o rachunkowości To obliczenie odbywa się w taki sam sposób, jak powyższe, odejmując przepływy pieniężne od wpływów pieniężnych. W tej części formuły liczby te muszą odnosić się bezpośrednio do rzeczy, takich jak spłata kredytu, pożyczki i inne narzędzia finansowe. Od tego momentu łatwo jest sporządzić rachunek przepływów pieniężnych. 1.2. Celem niniejszego Krajowego Standardu Rachunkowości, zwanego dalej Standardem, jest określenie szczegółowych zasad sporządzania rachunku przepływów pieniężnych, o którym mowa w art. 48b oraz 55 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2016 r. poz. 1047, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą". Rachunek przepływów pieniężnych – w odróżnieniu od pozostałych elementów sprawozdania finansowego – nie zawiera wartości szacunkowych, a jedynie zapis przepływów pieniężnych, które miały miejsce w rzeczywistości. Właśnie ten element czyni cash flow bardziej rzetelnym i użytecznym źródłem informacji finansowych. kT4S. Umowa darowizny została uregulowana w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (art. 888–902). Zgodnie z tymi przepisami poprzez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Oczywiście osoba obdarowywana musi na to wyrazić zgodę, chociażby w sposób domniemany, gdyż ma prawo darowizny nie przyjąć. W zasadzie oświadczenie darczyńcy powinno zostać złożone w formie aktu notarialnego, ale umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, gdy przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Należy jednak pamiętać, że w przypadku, gdy przepisy prawa cywilnego wymagają szczególnej formy oświadczenia woli stron, jak np. formy aktu notarialnego do przeniesienia własności nieruchomości, wówczas umowa darowizny dla swej ważności musi zostać także zawarta w wymaganej formie. W przypadku gdy darczyńca albo obdarowany prowadzą księgi rachunkowe, każde świadczenie zmniejszające bądź zwiększające wartość ich majątku na skutek przekazania lub otrzymania przedmiotu darowizny wymaga zaksięgowania. Ponieważ, co do zasady, świadczeniu darczyńcy w postaci przekazanych składników majątkowych nie towarzyszy ekwiwalentne świadczenie ze strony obdarowanego, przekazanie przedmiotu darowizny stanowi dla darczyńcy koszt, natomiast dla obdarowanego jest przychodem. W tym miejscu należy podkreślić kwestię braku ekwiwalentności świadczenia ze strony obdarowanego, gdyż celu darowizny można dopatrywać się także w innego rodzaju umowach, gdy jedna ze stron umowy zamierza wzbogacić drugą kosztem swego majątku, uzyskując jedynie częściową odpłatność lub inne świadczenie o znacznie niższej wartości, jak np. przy sprzedaży za cenę odbiegającą znacznie in minus od wartości rynkowej. Dlatego jedynie pełna odpłatność lub równowartość świadczenia drugiej strony, np. przy zamianie, eliminują element darowizny z zawieranych umów. Ewidencja i opodatkowanie darowizn u darczyńcy Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. h ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości - dalej koszty związane z nieodpłatnym przekazaniem aktywów, w tym w formie darowizny, jako związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki zaliczane są do pozostałych kosztów operacyjnych. Oznacza to, że w księgach rachunkowych darczyńcy zmniejszenie aktywów przekazanych w formie darowizny należy drugostronnie ująć w ciężar konta 768 Pozostałe koszty operacyjne. Może się również zdarzyć, że wartość przekazywanej darowizny zostanie pokryta z zysku netto w ramach jego podziału. Decyzja taka jest zarezerwowana dla organu uprawnionego do decydowania o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego oraz o podziale zysku lub pokryciu straty. W takim przypadku wartość przekazanej darowizny obciąży drugostronnie konto 820 Rozliczenie wyniku finansowego. Ponieważ ewidencjonowanie darowizn w księgach rachunkowych darczyńcy musi uwzględniać aspekt podatkowy, dlatego omówienie zasad ewidencji zostanie poprzedzone analizą odnośnych przepisów ustaw o podatku od towarów i usług oraz o podatku dochodowym od osób prawnych lub osób fizycznych, w zależności od statusu podatkowego darczyńcy. Darowizny a podatek dochodowy Zasadniczo darowizn oraz ofiar wszelkiego rodzaju nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów, co wynika wprost z art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - dalej - oraz art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej Przepisy te przewidują jednak pewne wyjątki, a mianowicie dla darowizn dokonywanych między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową, a także dla wpłat na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej, co dotyczy podatników CIT. Ponadto kosztem uzyskania przychodów są także koszty wytworzenia lub cena nabycia produktów spożywczych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie - dalej z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez tę organizację. W tym przypadku chodzi o produkty spożywcze, z wyjątkiem napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%. Jak z tego wynika, księgowanie przekazanych darowizn w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych powinno uwzględniać podział analityczny tego konta na pozostałe koszty operacyjne stanowiące lub niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Drugą przesłanką dla sposobu ewidencjonowania darowizn w księgach rachunkowych darczyńców są przepisy ustaw podatkowych, umożliwiające w pewnych granicach i pod pewnymi warunkami odliczenie darowizn od dochodu stanowiącego podstawę obliczenia podatku. Kwestię odliczania od dochodu darowizn na rzecz organizacji pożytku publicznego regulują przepisy art. 18 ust. 1 pkt 1 oraz art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. a Należy jednak pamiętać, że odliczenia darowizn nie stosuje się w przypadku, gdy podatnik zaliczył wartość przekazanej darowizny do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 14 lub art. 23 ust. 1 pkt 11 Warunkiem skorzystania z prawa do odliczenia darowizn jest spełnienie określonych warunków, darowizna musi być przekazana na cele: organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego; kultu religijnego; osób fizycznych; osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami. Przekazanie darowizn musi zostać udokumentowane dowodem wpłaty na rachunek płatniczy obdarowanego lub jego rachunek w banku, inny niż rachunek płatniczy, a w przypadku darowizn innych niż pieniężne – dokumentem, z którego wynika wartość darowizny, oraz oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu (art. 26 ust. 7 pkt 2 i art. 18 ust. 1c Darowizna w księgach darczyńcy a podatek od towarów i usług Co do zasady podatnik ma prawo odliczyć VAT naliczony od wydatków, które związane są z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Jeżeli zatem przedmiot późniejszej darowizny został zakupiony w celach handlowych, to podatnik VAT przy jego zakupie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego według zasad ogólnych. Jeżeli jednak towary te ostatecznie zostały przekazane w darowiźnie (a nie sprzedane), zastosowanie znajduje znowelizowany od 1 kwietnia 2013 r. art. 7 ust. 2 stanowiący, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 czyli dostawę odpłatną, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności: przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, wszelkie inne darowizny Przykłady ewidencji księgowej przekazywanych darowizn Przykład Darowizna środków pieniężnych Spółka X z przekazała w darowiźnie Fundacji Z, mającej status organizacji pożytku publicznego, zł na cele statutowe, pozwalające na odliczenie powyższej kwoty od dochodu do opodatkowania w wysokości nieprzekraczającej 10% dochodu spółki. Dekretacja: Wn konto 768 Pozostałe koszty operacyjne (w analityce: koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, podlegające odliczeniu od dochodu zgodnie z limitem) - zł Ma konto 131 Bieżące rachunki bankowe - zł. Komentarz: Sytuacja jest prosta. Nie wchodzi w rachubę podatek od towarów i usług. Brak jest problemów z ustaleniem wartości darowizny. Jest nią kwota podarowanych pieniędzy. Dla udokumentowania darowizny istotna jest wpłata na rachunek bankowy fundacji z zaznaczeniem celu, na który zostały przekazane pieniądze. Ewidencja darowizn u obdarowanego Sposób ewidencji księgowej otrzymanego w darowiźnie składnika aktywów uzależniony jest od tego, czy otrzymany składnik zaliczony zostanie przez obdarowanego do aktywów obrotowych, np. materiałów lub towarów, czy będzie stanowić środek trwały. Otrzymanie w darowiźnie materiałów lub towarów ewidencjonowane jest jako zwiększenie ich wartości na właściwym koncie tych aktywów, a ich równowartość zwiększa pozostałe przychody operacyjne w myśl art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. h Składniki majątku otrzymane w formie darowizny wprowadza się do ksiąg rachunkowych w wartości początkowej ustalonej na poziomie ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu, czyli na poziomie cen rynkowych (w wartości godziwej). Jak wynika bowiem z art. 28 ust. 2 jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny nabycia składnika aktywów, a w szczególności przyjętego nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu. Najczęściej jednak w umowie darowizny ustala się wartość rynkową przekazanego w darowiźnie przedmiotu, która to wartość może być podstawą do ujęcia aktywu w księgach rachunkowych jednostki obdarowanej. Ewidencja księgowa otrzymanych darowizn Przykład Otrzymanie darowizny towarów (materiałów, produktów) Spółka z X otrzymała od spółki Y w darowiźnie towary o wartości zł. Wartość towarów strony ustaliły na podstawie cen rynkowych i zapisały w umowie. Dekretacja: Wn konto 331 Towary - zł Ma konto 763 Pozostałe przychody operacyjne - zł. (...) Dla przedstawienia rachunku przepływów pieniężnych w gospodarstwie rolniczym czy ogrodniczym niezbędne jest wyjaśnienie i rozróżnienie kategorii ekonomicznych związanych z nakładami, kosztami, wydatkami i wpływami. Bywa bowiem, że w potocznym rozumieniu nie rozróżnia się trzech pierwszych kategorii i używa ich zamiennie. Oprócz wyjaśnień poszczególnych pojęć, poniżej znajduje się również przykład struktury wpływów oraz wydatków pieniężnych w gospodarstwach sadowniczych. Nakłady oznaczają zużycie siły roboczej, środków trwałych, materiałów, a także środków pieniężnych i wyrażane są w różnych jednostkach naturalnych. Z tego powodu nie można ich sumować. Poszczególne elementy mają określone ceny, stąd zużycie czynników produkcji można sumarycznie wyrazić w mierniku wartościowym. Dochodzimy tym samym do pojęcia kosztów. Koszty są kategorią ekonomiczną, która oznacza wyrażoną w pieniądzu wartość zużytej pracy ludzi, środków trwałych oraz materiałów, usług obcych, a także zaangażowanie środków pieniężnych wynikające z obciążenia jednostki wytwórczej (z tytułu ubezpieczeń, podatków kosztowych, opłat czynszowych, itp.). Koszty związane są z normalną działalnością jednostki, obejmują wszystkie fazy procesu gospodarczego w przedsiębiorstwie, a więc zaopatrzenie, produkcję oraz sprzedaż. Wydatek należy odróżnić od pojęcia kosztów. Ten pierwszy oznacza rozchód środków pieniężnych z kasy lub rachunku bankowego jednostki gospodarczej w związku z zapłatą za określone składniki majątkowe lub usługi, a także regulowanie różnych zobowiązań. Pojęcie to jest szersze od kosztów, ponadto jedne i drugie powstają w różnym czasie. Nie wszystkie wydatki są jednocześnie kosztami. Kosztami nie są na przykład: spłata kredytu bankowego czy uregulowanie zobowiązań z tytułu podatku dochodowego. Ponadto istnieje zazwyczaj rozbieżność między czasem wydatkowania środków pieniężnych, na przykład na zakup nawozów czy środków ochrony roślin, a terminem ponoszenia kosztów z racji zużycia tych materiałów w produkcji. Ruch środków pieniężnych w przedsiębiorstwie czy gospodarstwie odbywa się poprzez wpływy (wpłaty) lub wydatki (wypłaty) gotówki z kasy lub konta bankowego. Nie można postawić znaku równości między przychodem ze sprzedaży a wpływem pieniędzy, podobnie jak nie można utożsamiać kosztów z wydatkami. Przychód ze sprzedaży powstaje w momencie, kiedy produkty są odstawione i zostanie wystawiona faktura za ich sprzedaż. Wystawienie faktury nie jest równoznaczne z zapłatą. Najczęściej sprzedaż odbywa się z odroczonym terminem płatności, stąd wpływy środków pieniężnych z tytułu sprzedaży realizowane są po upływie znacznego czasu. Wpływy (wpłaty) to wszystkie środki pieniężne, które dopływają do kasy gospodarstwa (lub na konto w banku), powiększone o wartość transakcji rozliczonych w formie wymiany naturalnej za produkt, rzecz lub usługę przekazaną partnerowi rynkowemu. Wpływy obejmują także otrzymane kredyty bankowe oraz pożyczki. Saldo przepływu środków pieniężnych (tzw. strumienie pieniężne) jest różnicą pomiędzy wpływami i wydatkami, czyli wpłatami i wypłatami w określonym czasie, zazwyczaj w okresie kwartału lub roku. W gospodarstwie rolniczym można wyróżnić cztery zasadnicze rodzaje strumieni pieniężnych — związane z działalnością operacyjną, inwestycyjną, finansową oraz prywatną (osobistą) właścicieli gospodarstwa. Działalność operacyjna dotyczy podstawowej działalności gospodarstwa rolniczego. Saldo przepływu pieniędzy z tej działalności jest różnicą pomiędzy środkami pieniężnymi otrzymanymi i wydatkowanymi z gospodarstwa. Wpływy obejmują wszelkie wpłaty od odbiorców z tytułu sprzedaży produktów roślinnych, zwierzęcych i działalności ubocznej (np. świadczonych usług rolniczych). Natomiast wypłaty obejmują określone wydatki środków pieniężnych na regulowanie zobowiązań za zakupione nawozy, środki ochrony roślin i inne materiały oraz na usługi produkcyjne, wypłaty wynagrodzeń i świadczeń na rzecz pracowników najemnych, opłacenie podatków, składki ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego oraz inne wydatki gotówkowe (np. zapłacone czynsze za wydzierżawienie na potrzeby gospodarstwa rolniczego obcych środków produkcji). Działalność inwestycyjna związana jest ze zmianami w majątku trwałym i sprowadza się do operacji gotówkowych i bezgotówkowych dotyczących zakupu i sprzedaży takich jego składników jak: maszyny, urządzenia, ciągniki, samochody, komputery czy oprogramowanie, a także papiery wartościowe. Saldo przepływu pieniędzy z działalności inwestycyjnej jest zatem różnicą pomiędzy wpływami i wydatkami odnoszącymi się do składników majątku trwałego. Działalność finansowa obejmuje pozyskiwanie środków finansowych ze źródeł zewnętrznych czyli zaciąganie i spłacanie kredytów bankowych oraz pożyczek, regulowanie odsetek, opłat i prowizji od zaciągniętych pożyczek i kredytów, a także uzyskiwanie oprocentowania z lokat pieniężnych. W rezultacie saldo przepływu środków pieniężnych z działalności finansowej jest różnicą pomiędzy wpływami i wydatkami (wpłatami i wypłatami) odnoszącymi się do kredytów, pożyczek oraz lokat. Działalność prywatna dotyczy wszelkiej pozostałej działalności, która nie ma bezpośredniego związku z gospodarstwem rolniczym, a wynika z więzi gospodarstwa rolniczego i domowego w rolniczych przedsiębiorstwach rodzinnych. Źródła wpływów środków pieniężnych z działalności prywatnej obejmują między innymi zarobkowanie poza gospodarstwem, świadczenia emerytalno-rentowe, otrzymane darowizny oraz spłaty rodzinne. Wydatki związane są z utrzymaniem rodziny, prowadzeniem gospodarstwa domowego, a zatem z zaspokojeniem potrzeb konsumpcyjnych członków rodziny. WIELKOŚĆ I STRUKTURA WPŁYWÓW ORAZ WYDATKÓW PIENIĘŻNYCH W GOSPODARSTWACH (ŚREDNIA Z 34 GOSPODARSTW) W tabeli przedstawiono wielkość i strukturę wpływów oraz wydatków pieniężnych w wybranych gospodarstwach sadowniczych na Lubelszczyźnie. Z zestawienia wynika, że podstawowym źródłem środków pieniężnych jest bieżąca działalność produkcyjna gospodarstwa ogrodniczego, czyli działalność operacyjna obejmująca przychody za sprzedane produkty roślinne, zwłaszcza owoce: jabłka (około 80%), wiśnie i śliwki (około 11,8%) oraz maliny i porzeczki (prawie 9%). Udział wpływów pieniężnych pochodzących z produkcji owoców wynosił średnio 73,5% ogółu wpływów pieniężnych osiąganych przez przeciętne badane gospodarstwo (udział tych wpływów w działalności operacyjnej — 89,8%). Znaczącym źródłem wpływów pieniężnych była działalność prywatna, obejmująca różne przychody spoza gospodarstwa wnoszone przez wszystkich członków rodziny. Były to różne formy aktywności gospodarczej oraz świadczenia socjalne — od pracy zawodowej poza gospodarstwem poprzez emerytury, renty, zasiłki, spłaty rodzinne czy darowizny do przedsiębiorczości w zakresie usług, handlu oraz agroturystyki. Wpływy pieniężne z tych źródeł stanowiły prawie 15% ogólnej kwoty przychodów. Największy wpływ na wielkość i udział strumienia wpływów z działalności prywatnej miały emerytury i renty. Zdecydowanie mniejsze znaczenie w strukturze przychodów pieniężnych miała działalność finansowa. Wpływy z tego źródła były bardzo niskie (2,41%). Tylko niewielka grupa producentów korzystała z kapitału obcego. Spośród 34 badanych gospodarstw 19 producentów nie korzystało w ogóle z kredytów i pożyczek, co świadczy o dużej ostrożności w finansowaniu działalności bieżącej i inwestycyjnej kapitałami obcymi. W strukturze wykorzystania zasobów gotówkowych największy udział osiągnęły kolejno: działalność prywatna i operacyjna, następnie finansowa oraz inwestycyjna. Wydatki na działalność operacyjną wynosiły przeciętnie 38,05%. Główną pozycję w wydatkach działalności operacyjnej zajmowały te na zakup obrotowych środków produkcji (49,9%) oraz opłata najemnej siły roboczej (36,5%). Przeciętnie w badanym gospodarstwie — z ogółu wydatków pieniężnych — co piątą złotówkę przeznaczano na nawozy, środki ochrony roślin i inne materiały produkcyjne, zaś co siódmą — na opłacenie najemnej siły roboczej. Wydatki na działalność inwestycyjną w niewielkim zakresie partycypowały w wydatkach pieniężnych badanej grupy gospodarstw. Na działalność inwestycyjną przeznaczono prawie 6-krotnie mniejsze środki niż na działalność operacyjną — udział finansowania inwestycyjnego wyniósł 6,41% całkowitych wydatków pieniężnych przeciętnego badanego gospodarstwa. Ponadto inwestycje podejmowano tylko w co trzecim gospodarstwie. Większość tych wydatków kierowana była na inwestycje o charakterze modernizacyjnym budowli i specjalistycznych urządzeń chłodniczych. Uwidoczniło się duże zróżnicowanie wydatków na działalność inwestycyjną w poszczególnych grupach obszarowych. Bowiem różnice były prawie 5-krotne — im powierzchnia gospodarstw była większa, tym więcej środków przeznaczano na inwestycje. Wyodrębnione rodzaje strumieni pieniężnych po stronie wpływów i wydatków kształtowały się odmiennie. Podstawowym źródłem wpływów środków pieniężnych była działalność operacyjna (81,77% wpływów), zaś po stronie wykorzystania zasobów gotówkowych działalność prywatna (44,47% wydatków ogółem). W rezultacie dodatnie saldo środków pieniężnych, czyli nadwyżkę wpływów nad wydatkami, osiągnięto z działalności operacyjnej (42 473 zł na jedno gospodarstwo). Pozostałe sfery działalności posiadały ujemne strumienie pieniężne, czyli więcej wydatkowano niż wynosiły wpływy. Ujemne saldo działalności inwestycyjnej wyniosło 3910 zł, finansowej — 6295 zł, a prywatnej — 20 868 zł na jedno gospodarstwo. Widać więc wyraźnie, że to głównie działalność operacyjna wzmacniała siłę finansową i wygospodarowała nadwyżki pieniężne na zabezpieczenie pozostałych potrzeb działalności. Nadwyżka finansowa działalności operacyjnej w 49,2% była przeznaczona na działalność prywatną właściciela gospodarstwa i jego rodziny, w 14,8% — na działalność finansową, w 9,2% — na inwestycyjną, zaś pozostałą część (26,8%) stanowiła akumulacja. Ostateczna kwota nadwyżki pozostająca na następne lata wyniosła średnio 11 400 zł na gospodarstwo. Dr inż. Anna Jargiełło jest pracownikiem AR w Lublinie

darowizna w rachunku przepływów pieniężnych